Vroeger geloofde ik dat ik uitstelgedrag vertoonde. Tijdens mijn studie, vanaf ergens in mijn tweede jaar, was ik niet meer in staat om op tijd aan mijn huiswerk te beginnen. Ik wist heel goed wanneer het tijd was om aan de slag te gaan maar ik deed het niet. Het werd steeds moeilijker om mijn essays op tijd voor de deadline af te krijgen. Vaak werkte ik de hele nacht omdat ik alleen kon beginnen met schrijven wanneer ik geplaagd werd door mijn deadlines. Het voelde alsof ik te gemakkelijk werd afgeleid door vrijwel alles behalve mijn eigenlijke huiswerk.

In die tijd was ik nog niet gediagnosticeerd met autisme. Dat gebeurde pas op 13 juli 2019 – drie jaar na mijn afstuderen. Nadat dat gebeurde, begon ik mijn leven en mijzelf beter te begrijpen. Uiteindelijk leerde ik over de concepten ‘executieve functies’ en ‘executieve disfunctie’, de laatste bleek aardig vaak voor te komen bij autistische individuen. Ze hebben allebei te maken met planning, organiseren en het beheren van taken. Het ‘disfunctie’-deel verwijst naar moeilijkheden omtrent deze elementen in het leven, wat bijvoorbeeld kan leiden tot moeilijkheden bij het starten van taken, organisatie, tijdmanagement en planning. De termen executieve functies en – disfunctie omvatten nog meer maar deze elementen zijn het meest belangrijk voor dit verhaal.

Leren over deze concepten hielp mij te begrijpen waarom het zo moeilijk is voor mij om taken uit te voeren. Ik kan herkennen dat ik een bepaald ding moet doen. Dat is geen probleem. Het probleem is het omzetten hiervan in de actie die nodig is om de taak uit te voeren. Voor mij voelt het dan alsof er geen verbinding is tussen mijn hersenen en mijn lichaam, alsof er een onzichtbare muur is waar ik doorheen moet maar niet doorheen kom. Ik zit vast, niet in staat om verder te komen dan de gedachte dat ik ‘het ding’ moet doen. Het kan zelfs zo zijn dat ik alle stappen weet die ik moet ondernemen om de taak uit te voeren maar alsnog niet in staat ben ze te doen.

De taken die de onzichtbare muur oproepen kunnen verschillen van dag tot dag, zelfs van moment tot moment. Het kan zelfs iets ogenschijnlijks simpele zijn, zoals het oppakken van iets dat op de grond is gevallen. In mijn geval word dit beïnvloed door verschillende factoren, zoals: hoe ik me voel; onder- of overprikkeld zijn; moe zijn. Al deze factoren beïnvloeden mijn functioneren grotendeels. Vaak gaan ze ook hand-in-hand  met elkaar, bijvoorbeeld: als ik moe ben beïnvloed dat mijn stemming maar kan het ook zorgen dat ik snel overprikkeld raak.

Voor iedereen aan de  buitenkant kan het lijken alsof je weigert om een taak uit te voeren, misschien zelfs alsof je hier te lui voor bent. Vanbinnen, echter, ben je aan het vechten om door de muur te komen, aan het vechten met jezelf, aan het proberen om een weg erdoorheen te vinden. Dit is vaak erg frustrerend en kan ook uitputtend zijn. In mijn geval kan het zijn dat dit slechts op bepaalde momenten tijdens de dag gebeurt. Ik heb echter ook meer dan genoeg dagen – of meerdere dagen achter elkaar – meegemaakt waarbij dit gebeurde bij bijna alles wat ik wilde ondernemen. Op die dagen lig in bijvoorbeeld langer in bed omdat ik niet van opstaan, of ik zit op de bank op mijn telefoon te scrollen omdat ik niks anders kan doen hoewel ik dat wel wil. Het lijkt alsof ik niks doe, misschien zelfs lui ben, terwijl ik immens aan het worstelen ben met mezelf.

Achteraf herkende ik dat hetzelfde gebeurde tijdens mijn studie. Ik was helemaal niet aan het uitstellen. Het was al die tijd executieve disfunctie geweest. Al de elementen die ik eerder benoemde – het beginnen van taken, organisatie, tijdmanagement, planning – dit waren allemaal dingen die ik extreem moeilijk vond. Ze voelden vaak zelfs onmogelijk en ik vroeg me met regelmaat af hoe anderen dit allemaal wel konden (en daarnaast ook nog een baan en sociaal leven hadden). Het resultaat was dat ik bijna al mijn tijd thuis aan de keukentafel doorbracht, zitten worstelen om mijn huiswerk af te krijgen zonder te worden afgeleid door al het andere. Eerlijk gezegd weet ik nog steeds niet hoe ik mijn master thesis heb afgemaakt en er ook nog een goed cijfer voor heb gehaald. Maar ik ben erg trots op mijzelf dat het me gelukt is.

Ik worstel nog steeds veel met executieve disfunctie, eigenlijk elke dag. Het is de belangrijkste reden waarom ik niet met regelmaat op mijn blog post. Er zijn zoveel dingen die ik wil doen, zoals schrijven voor mijn blog, maar executieve disfunctie maakt het allemaal zo moeilijk. Het zorgt ervoor dat dingen vaak onmogelijk voelen om te doen, wat mijn stemming beïnvloed, waardoor het nog weer moeilijker word. Daarom, wanneer ik het gevoel heb dat ik kan schrijven, zit ik er gelijk bovenop en geniet van het moment.